Mercedes Van Volcem(Open Vld), Vlaams Parlementslid en lid van de commissie Stedelijk Beleid ziet het Woonbeleid als een van de grootste uitdagingen voor de West-Vlaamse gemeenten. “Woonbeleid is meer dan enkel sociaal wonen. Met een degelijk woonbeleid kan je meetbare resultaten boeken.” aldus Van Volcem.

Van Volcem onderzocht de inkomens en het aantal sociale woningen per West-Vlaamse gemeente. Voor de centrumsteden onderzocht ze ook woningprijzen(2005-2011) en inkomens(2005-2010).  Ze stelt de cijfers ter beschikking.

Sociaal woningaanbod in West-Vlaanderen

Eind 2011 hadden de West-Vlaamse sociale huisvestingsmaatschappijen 28 206 sociale woningen in hun patrimonium. Daarvan staan er 1555 leeg. Dat is zo’n 5,5% van alle sociale woningen. Eind 2011 stonden er  16095 op de West-Vlaamse wachtlijst als kandidaat voor een sociale huurwoning. Er werden er dat jaar 2095 toegewezen.

Het gemiddeld inkomen van de sociale huurder bedroeg eind 2011 in West-Vlaanderen 18 462 euro bruto. Van de 1506 kandidaten voor een sociale koopwoning wonnen er 76 de sociale lotto en konden een sociale koopwoning verwerven tegen een zeer gunstig tarief. Negentien huurders maakten gebruik van hun kooprecht om hun sociale huurwoning te kopen.  In 2010 vonden er 100 uithuiszettingen plaats in West-Vlaanderen.

Van de 62 West-Vlaamse gemeenten zitten er heel wat verschillen in de gemiddelde inkomens van de sociale huurders. De gemiddeld meest vermogende huurders wonen in Zuienkerke, Bredene en Zwevegem.  De cijfers zijn belangrijk want Vlaams parlementslid Van Volcem pleit ervoor voor tijdelijke contracten in de sociale huisvesting. “Zij die zich na verloop van tijd verbeterd hebben moeten plaats maken voor zij die het meest nodig hebben. Er staan 92 000 kandidaat – huurders op de wachtlijsten en de wachtlijst wordt steeds langer.”

Sociaal objectief: aantal sociale huurwoningen vs aantal huishoudens

Spiere-Helkijn, Mesen en Wervik zijn de koplopers in het aantal sociale huurwoningen per aantal huishoudens. Jabbeke (1,7%), Knokke-Heist(2,0%) en Ruiselede (2,3%) tellen het minst aantal sociale huurwoningen in vergelijking met het aantal huishoudens. “Zij hebben nog een ganse weg af te leggen als ze het sociaal objectief van 9% willen halen.” Aldus Van Volcem.

Van de vier West-Vlaamse centrumsteden spant Kortrijk (9,6%) de kroon. Een op de tien woningen is een sociale woning.  Oostende haalt 8,4%, Brugge 8,2% en Roeselare 6,7%.

West-Vlaamse centrumsteden Brugge, Roeselare, Oostende en Kortrijk.

Kwaliteit in Brugge

Woningen in Brugge kosten gemiddeld meer dan woningen in vele andere centrumsteden. Maar ook het gemiddeld inkomen ligt er hoog, zodat er sprake is van een relatief betaalbare stad. “Brugge is een kwalitatieve woonomgeving met veel open ruimte en groen en een veilige stad in een uniek historisch kader vlakbij de Noordzee. Dat heeft z’n invloed op de woningprijzen. De inkomens liggen er ook hoger dan het gemiddelde, wat de betaalbaarheid van de woningen ten goede komt.” verduidelijkt Vlaams Parlementslid Van Volcem.

Opmerkelijk is vooral de inhaalbeweging die Brugge doet op vlak van betaalbaarheid ten opzichte van de andere steden. De verhouding tussen de stijging van het inkomen van de Bruggeling en de stijging van het vastgoed is er het kleinst voor de periode 2005-2010. Dat betekent dat de betaalbaarheid beter evolueerde dan bij andere steden.

Brugge bekleedt de 1^de plaats wat betreft inkomensstijging over de periode 2005-2010.  In 2010 lag het inkomen er 18,31% hoger ten opzichte van 2005. De absolute stijging van het inkomen bedraagt 2671 euro op zes jaar(tussen 2005-2010). “De parameters van Brugge bevestigen de trend van kwaliteit, het geen één van mijn speerpunten was van mijn woonbeleidsplan als voormalig schepen van Woonbeleid (2006-2012).” aldus Mercedes Van Volcem.

Kortrijk en Roeselare blijken uit de absolute aantallen het meest ‘betaalbaar’. Je vindt er de laagste woningprijzen. En de inkomens zijn er relatief hoog. Neem je dus de inkomens en de woningprijzen onder beschouwing dan kan je daar in de toekomst grote prijsstijgingen verwachten. Je merkt nu reeds dat Roeselare en Kortrijk het meeste in prijs stijgen.  Oostende profileert zich op vele vlakken als een middenmoter.  In Oostende speelt de problematiek van de 2^de verblijven. Veel mensen kopen er een 2^de verblijf wat de prijs opdrijft. De invloed van de inkomens in die stad spelen dan minder een rol.

Andere beleidsaanpak

Het Vlaams parlementslid bepleit voor nieuwe contracten de tijdelijkheid van sociale huurcontracten, waarbij er meer rotatie ontstaat, zodat de lange wachtlijsten kunnen worden ingekort en op kortere termijn mensen kunnen worden geholpen (gemiddelde wachttijd is nu 970 dagen).

Een waardevol alternatief voor de stop van sociale woningbouw is het invoeren van een tijdelijke huurpremie voor mensen die het echt moeilijk hebben.  Ook het in huur nemen van private huurwoningen door sociale verhuurkantoren om door te verhuren aan de meest behoefden is een belangrijke peiler om de huidige problemen aan te pakken.

Van Volcem wil ook de zogenaamde huisvestingsval aanpakken. Als je een sociale woning huurt loont het zelden om te werken. Eens je meer verdient, moet je immers meer huur betalen. Het verkrijgen van een sociale woning moet gekoppeld worden aan een specifiek activeringstraject en aan een bepaalde termijn.  Een sociale woning is nu een structurele oplossing en dit is nodig voor zij die niet mee kunnen in de samenleving (arme gepensioneerden, zieken, …). Voor velen is het vaak een tijdelijke situatie en later hebben ze het beter door huwelijk, samenwonen, vinden van een job. Dit moet geëvalueerd worden.

Om leegstand in de sociale woningbouw te vermijden moeten de te renoveren woningen worden verkocht aan inzittende huurders en jonge starters. Met die opbrengst moet men een huurpremie invoeren. Zo die je voor iedereen hetzelfde in dezelfde omstandigheden.