Het onderzoek naar kindermisbruik in de Kerk neemt onaanvaardbare proporties aan. Veeleer dan te focussen op het waarheidsgehalte van de feiten en diens strafmaat wordt het maatschappelijk debat nu reeds gedomineerd door de rol van het instituut de Kerk in het vermeende kindermisbruik. Hierbij zijn de procedurele veldslagen toonaangevend voor de onkunde van zowel de Kerk als van Justitie om tot een grondige conclusie te komen. De Kerk dient het institutionele debat over z’n organisatie los van de conclusies van onafhankelijk onderzoek te voeren.

Het is dan ook onaanvaardbaar dat de Kerk opnieuw rechter dreigt te zijn over zichzelf. Een gelijkaardige opvolger van de commissie Adriaensens komt de geloofwaardigheid van de Kerk allerminst ten goede. De manier waarop men de feiten nog steeds tracht te relativeren vormt een pijnpunt in de aanpak.

De beleidverantwoordelijken dreigen in deze schromelijk te kort te schieten. In dergelijk maatschappelijk belangrijk en significant dossier –waarbij ook publieke instellingen betrokken zijn- dienen politici verantwoordelijkheid te nemen. Langs de zijlijn ‘dirigeren’ en commentariëren is geen optie.

Ook het geloof in justitie is zoek. De arresten van de Kamer van Inbeschuldigingstelling stellen dat de in beslag genomen dossiers teruggegeven moeten worden en dat de inhoud van de dossiers niet als bewijs in de strafrechtelijke procedure mogen worden gebruikt. Na de ontsnapping van Dutroux nam minister Vande Lanotte ontslag. Minister De Clerck zou zich dan ook beter onthouden van uitspraken over het gerechtelijk onderzoek en over vonnissen en arresten.

Om de scheiding der machten te garanderen én om machtsmisbruik tegen te gaan dient het parlement controle uit te oefenen. Een parlementaire onderzoekscommissie garandeert dat publieke instellingen elkaar controleren conform het principe van de ‘checks and balances’ van Montesquieu. Dergelijke parlementaire onderzoekscommissie heeft bovendien dezelfde bevoegdheden als een onderzoeksrechter en kan bijvoorbeeld onder ede getuigen horen, wat diepgaand onderzoek toe laat.

Het onderwerp is delicaat en politici voelen schroom omtrent deze feiten waardoor actie uitblijft.  Dit valt te betreuren. Het parlement zou een mooi signaal geven dit op haar eerste zitting goed te keuren.

Onverjaarbaarheid van de feiten

Zelfs in haar adviezen aan de bisschoppen wijst de voormalige commissie Adriaenssens op het probleem van de verjaringstermijn voor seksueel kindermisbruik in het strafrecht. We moeten hierover een degelijk politiek debat voeren. Welke norm willen we hanteren voor dergelijke feiten?

Vroeger waren bijvoorbeeld bouwmisdrijven niet verjaarbaar. Bij kindermisbruik blijft de schade maar al te vaak een gans leven. Sommige feiten zijn zo walgelijk dat ze elke verbeelding voorbij gaan.

De enorme schaal van het misbruik die nu aan het licht komt duidt op de ernst van de situatie. We moeten dan ook publiekelijk het debat ten gronde kunnen voeren. Onverjaarbaarheid van feiten van seksueel kindermisbruik geeft het signaal aan de samenleving dat we dergelijke feiten nooit zullen tolereren.

Mercedes Van Volcem en Sas Van Rouveroij

Mercedes Van Volcem is advocate te Brugge en Vlaams parlementslid (Open Vld).
Sas Van Rouveroij is advocaat te Gent en Vlaams parlementslid (Open Vld).