Mercedes Van Volcem vraagt om na te gaan of er andere sancties mogelijk zijn om hardleerse nieuwkomers sterker aan te moedigen zich in te burgeren.

Tussen 2011 en 2015 werden er in Vlaanderen 4.054 administratieve boetes uitgeschreven aan inburgeraars die hun verplichtingen niet nakwamen. “Dat is ongeveer 1 op 20 mensen die een inburgeringscontract tekenden,” zegt Vlaams Volksvertegenwoordiger Mercedes Van Volcem, die de cijfers opvroeg bij minister Homans. Wat opvalt is dat meer dan de helft van die boetes niet spontaan betaald werden. “In deze gevallen moet men de Vlaamse Belastingdienst inschakelen die zorgt voor een gedwongen invordering.”
 Sinds 1 april 2004 kunnen nieuwkomers in Vlaanderen een inburgeringstraject volgen. Voor velen is het intussen ook een verplichting geworden. Wie tot de groep van verplichte inburgeraars behoort, moet zich binnen de drie maanden aanmelden en een inburgeringstraject volgen. Ook wie niet verplicht is, maar vrijwillig een inburgeringscontract ondertekent, gaat het engagement aan om regelmatig het vormingsprogramma te volgen. “Wie deze verplichtingen niet nakomt, riskeert een administratieve geldboete,” zegt Mercedes Van Volcem. Die start bij 50 euro en loopt op tot 5.000 euro voor nieuwkomers die herhaaldelijk inbreuken plegen op de inburgeringsplicht.

Van Volcem vroeg aan minister Homans de cijfers op van de opgelegde boetes. “De voorbije 5 jaar werden er 4.054 boetes opgelegd. Zowat de helft voor verplichte inburgeraars, de andere helft voor niet-verplichte inburgeraars die toch een inburgeringscontract tekenden. In de meeste gevallen ging het om een boete van 75, 100 of 125 euro, maar ook boetes van 375 euro werden vaak opgelegd. In drie gevallen werd de maximumboete van 5.000 euro opgelegd,” zegt Van Volcem.

1 op 20 cursisten krijgt boete

In dezelfde periode van vijf jaar werden ongeveer 90.000 inburgeringscontracten afgesloten. “Dat wil zeggen dat in 4,5% van de gevallen de cursist zijn verplichtingen niet of onvoldoende nakomt en daarvoor een boete krijgt. Dat is ongeveer 1 op 20 cursisten,” aldus Van Volcem. “Een laag cijfer, wat betekent dat veruit de meeste cursisten hun verplichtingen goed nakomen zonder dat er effectief een boete moet worden opgelegd.”

Uit de cijfers van de minister blijkt evenwel dat heel wat opgelegde boetes niet spontaan worden betaald. Van de 4.054 opgelegde boetes tussen 2011 en 2015 werden er 2.469 niet betaald. Dat is meer dan de helft. In die gevallen worden de boetedossiers doorgestuurd naar de Vlaamse Belastingdienst voor gedwongen invoerdering.

Andere sancties onderzoeken

“Toch meent de minister dat het innen van boetes naar behoren verloopt,” zegt Van Volcem. “Het is juist dat maar weinig cursisten een boete krijgen, wat een goede zaak is. De boetes worden veeleer opgevat als een stok achter deur. De loutere dreiging met een boete zet de meeste cursisten aan om hun cursus succesvol af te ronden. Maar bij 1 op 20 cursisten volstaat die stok duidelijk niet en moet effectief een boete worden opgelegd. Als daarbij meer dan de helft gedwongen moet worden ingevorderd, is het duidelijk dat het hier een om een hardleerse groep gaat.”

Van Volcem vraagt daarom om na te gaan hoe deze groep sterker aangespoord kan worden om de inburgeringsverplichtingen na te komen. “Een boete schrikt hen blijkbaar niet of onvoldoende af. Daarom moet er onderzocht worden welke andere sancties dat wel zouden kunnen zijn,” zegt Van Volcem. “Het is cruciaal dat de nieuwkomers een inburgeringstraject volgen. Dat laat toe dat ze zich snel kunnen integreren in onze samenleving. Wie dat ondanks herhaalde aanmaningen blijft weigeren, moet ene duidelijk signaal krijgen dat dit onaanvaardbaar is.”