BRUGGE – Doordat er steeds minder mensen naar de kerk gaan, worden ook in Brugge de parochiekerken onderbenut. “Een nieuw kerkenplan is ook in Brugge aan de orde: we laten het opmaken om herbestemmingen aan te wakkeren en om oplossingen te zoeken voor de toekomst.   In 2020 kreeg de Brugse kerkfabrieken nog 1.052.647 euro subsidies.  Volgens het decreet zijn we ook verplicht het exploitatie tekort bij te leggen. 

Toch is al één en ander in beweging stelt de Brugse schepen van eigendommen en kerkbesturen.  De Emmaüsparochie neemt alvast het voortouw en wenst een nieuwe kerk te bouwen en wil 4 andere kerkgebouwen aan de eredienst laten onttrekken. De campus omvat niet alleen de nieuwe parochiekerk maar daarbij ook ontmoetingsruimte, vergaderinfrastructuur en secretariaatsruimte. “Kerken en dus ook de kerkgebouwen hebben altijd een sociale functie in de samenleving opgenomen. In Brugge was dat niet anders.  De herbestemming van onze kerken is dan ook geen onverwachte wending. Met respect voor het verleden, maar met toekomstvisie willen we opnieuw een ruimtelijke invulling geven aan kerken die vandaag nog weinig gebruikt worden”, klinkt het bij Van Volcem.

Nood aan woonruimte

 “De Sint-Baafskerk zou bijvoorbeeld een ideale plek kunnen worden om te wonen. We bouwen beter op deze plaats dicht bij het centrum en voorzieningen dan in open gebied. Daarenboven is er nood aan nieuwe appartementen en woningen. De prijzen gaan nu al gemakkelijk tussen de 3400 en 5000 euro per m2”, duidt de schepen.

Mensen vinden de afbraak van een kerk altijd een beetje vreemd. “Ikzelf vind dat ook maar we moeten een open debat durven aangaan.  Als schepen van financiën is het trouwens onmogelijk om de restauratie of renovatie allemaal te voorzien in de begroting.  Als ze geen monument zijn dan moet de Brugse belastingsbetaler dat bedrag ophoesten.   Daarom denk ik dat het belangrijk is dat we rekening houden met gebruik, de wil van de kerkfabriek en de parochie, maar ook met efficiënt ruimtegebruik,  gepaste functies op die plaats. Ook de kerk in Sint-Michiels kan voor openbaar nut gebruikt worden: waarom geen bibiotheek of een sportzaal?”, zegt Van Volcem.  

Zeebrugge bevat twee kerken voor een kleine gemeenschap. Ook in Sint-Pieters zijn er twee kerken voor een kleine deelgemeente.  “De nieuwe kerk in Sint-Pieters zal multifunctioneel worden ingezet.  De oude heeft nog geen nieuwe herbestemming”, stelt Van Volcem. De stad zit op dat vlak niet stil.  Ook in Assebroek is de parochie een herschikking aan het zoeken van haar aantal panden.  “We inventariseren en lijsten ook het aantal pastories op”, vult Van Volcem aan. De Christoffelkerk in Assebroek wacht ook op een herbestemming.    

Binnenstad

In de binnenstad hebben de kerken een grote museumwaarde: parels van rust en bezinning. “In een kerk als de Magdalenakerk zullen we openbare toiletten onderbrengen zodat bezoekers van het speelplein of het park een sanitaire stop kunnen maken”, zegt de schepen.

“Met de OLV vrouw kerk hebben we een overeenkomst over de museale werking.    De wereld verandert, de bestemming van kerken ook”, stelt Van Volcem. “We hopen de kerk aan Sint- Godelieve en aan Sint-Willebrod na ontwijding een bestemming te geven die aansluit bij de onderwijsfunctie en als hefboom voor de buurt.  We doen alles in nauw overleg.  De parochies zijn vaak heel vooruitstrevend en willen tevens zelf een herbestemming en op een moderne manier te werk gaan en kosten besparend.   Vaak zijn het de inwoners (die vaak niet naar de kerk gaan) die vaak problemen hebben met de kerkfunctie en geen verandering willen.  Het kerkenbeleidsplan is dan ook een soort catalysator voor niet gebruikte ruimte enerzijds en opwaardering van de werking anderzijds”, sluit Van Volcem af.

Bijlage: overzicht subsidies aan kerkfabrieken

Hierbij een overzicht van de geboekte subsidies aan de kerkfabrieken:

Exploitatie (werkingssubsidies):

2019	1.032.911
2020	1.052.647

Investeringen:

	geboekt	Debet	Credit (te ontvangen facturen
2019	1.114.082	2.913.964	1.799.882
2020	-1.154.389	495.830	1.650.218

Extra info: Het negatief geboekt bedrag van 2020 is te verklaren doordat 1.650.218 euro subsidies betrekking hebben op 2019 of eerder en nog moeten betaald worden.

Het bedrag in de kolom “debet” zijn toegezegde subsidies die al dan niet betaald zijn in het betrokken boekjaar (kunnen ook betrekking hebben op vorige boekjaren).

In deze cijfers zijn eigen werken aan kerken niet begrepen.  We denken bvb. aan:

• Restauratie interieur OLV Kerk
• Restauratie orgel H. Bloedbasiliek

De Sint-Salvatorkathedraal valt onder beheer van de provincie.