Zullen onze kinderen het in de toekomst nog even goed hebben als wij? Dat is de hamvraag in de Tijd-reeks ‘De Ongerusten’. Kris Sierens, Managing partner van BeforeTheHype en voormalig voorzitter van de Junior Chamber International Vlaanderen hekelt in een interessante opinie de overdreven focus op innovatie. Dat je welvaart creëert door voldoende mogelijkheden tot werken te creëren, is evident. Maar mensen moeten ergens werken. Daarvoor zijn nieuwe ondernemingen en dus meer ondernemende mensen nodig. Daarom zeg ik: schaf in Vlaanderen die focus op ‘innovatie’ af. Staar je er niet blind op.

Wat is jouw mening? Mail me op mercedes.vanvolcem@vlaamsparlement.be

Als de hele wereld met de term innovatie goochelt, waarom dat dan blijven aanhouden? De basis van geo-succes is onderscheidend te zijn, maar met een nutteloze claim alleen lukt dat niet. Belangrijker is dat innovatie als maatschappelijke driver gewoonweg niet werkt. Mensen zijn van nature niet innovatief. Om dat te zijn heeft men een drive of een reden nodig, positief of negatief.

Vlaanderen In Actie (VIA) sloeg niet aan. Het project creëerde geen breed maatschappelijk draagvlak. Dat is nochtans de vertrekbasis als je Vlaanderen naar een hoger niveau wil tillen en een toekomst wil creëren waarin welvaart voor en door iedereen samen wordt ingevuld, ook voor de komende generaties. Er is moed voor nodig, maar je moet van een wit blad durven te vertrekken. Natuurlijk is innovatie goed, zelfs levensnoodzakelijk. Maar innovatie is een gevolg, geen oorzaak.De overheid moet ze blijven ondersteunen, maar niet meer dan nodig om blindheid te voorkomen.

Dagelijkse aandacht

Mensen en organisaties innoveren alleen als er een grondige reden voor is. Negatieve motivaties in overvloed. Je gaat bijna failliet, deomzet daalt, de concurrentie is wurgend, de technologische achterstand neemt toe, je moet sneller produ- ceren, het personeel is niet meer up-to-date, iemand anders kan het beter of goedkoper maken. Allemaal goede redenen om uit je pijp te komen, maar creëer je zo nieuwe bedrijven? Nee. Maak je zo een maatschappij warm om samen te werken aan een betere toekomst? Nee.

Ook structurele redenen zetten aan tot innovatie. Er zijn schitterende

organisaties die dat in hun DNA opnemen, die vinden dat ze er dagelijks aandacht aan moeten besteden en die het als hun missie zien om altijd toonaangevend voorop te lopen. Wellicht omdat er genoeg kapers op de kust zijn om hun leiderschap in te pikken, maar ook omdat het deel uitmaakt van hun identiteit.

Er zijn ook positieve redenen om te innoveren. ‘Passie’ is de allerbelangrijkste. Neem nu een jong voetbaltalent dat opstaat en gaat slapen met die bal. Dat kind zal uit zichzelf meer oefenen, zoeken om het beter te doen, technieken uitproberen en dromen van een toekomst. Passie ligt daar aan de basis. Het mooie is dat net die persoonlijke passie het enthousiasme verspreidt. Naar familie en vrienden, die mee ondersteunen, supporteren of zelf geïnspireerd raken om de stap te doen. Die versterkende factor heeft de ondernemerswereld ook broodnodig.

Maffe start-ups

Iedereen kijkt naar Silicon Valley, het technologiemekka waar alles mogelijk lijkt. Maar innovatie op zich bepaalt niet het succes van Silicon Valley, wel mensen die met een goed idee de stap durven tezetten. Er is een constante flow van maffe start-ups, waarvan men maar al te goed weet dat slechts een fractie succes zal hebben. Desalniettemin wordt iedereen er als een held gezien. Dat vult men aan met een totaal ander investeringsklimaat, als krachtig fundament voor start-ups. Bij ons willen investeerders vrijwel 100 procent zekerheid. Al te vaak moet een ondernemer plots rapporteur worden

en is dan niet meer bezig met de dingen die hij graag doet. Dat is de doodsteek voor passie en goesting.

De oplossing is een andere kapstok, één waar mensen iets aan hebben. Niet alleen de bedrijfswereld, maar elke inwoner in Vlaanderen. Werk aan die passie-economie en promoot de goddelijkheid van het woord ‘idee’. Stimuleer de creatie van ideeën. En als mensen zelf geen goed idee hebben, maar wel goesting hebben om te ondernemen, zorg dan dat ze aan die ideeën geraken en dat ze begeleid worden. Schep ruimte voor supporters van initiatieven, in een sfeer waarin ‘iedereen ondernemer’ kan worden. Dat kan, zelfs als werknemer. Creativiteit als hoogste goed en grondstof.

Dit alles is een gedeelde verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven, de investeerders, Jan met de pet én de Vlaamse overheid. Die laatste kan afstappen van systemen die niet werken. Een positieve maatschappelijke sfeer, waar ideeën worden gepromoot en waar je gestimuleerd wordt te ondernemen, creëert een andere ‘state of being’. Het gevoel hebben dat ook hier nieuwe krachtige ondernemingen ontstaan, kan al ongerustheid wegnemen.

Kris Sierens

Deze opinie verscheen ook in De Tijd