Een schenking van een onroerend goed is een overeenkomst waarbij een schenker afstand doet van dat goed ten gunste van de ontvanger en waarbij de ontvanger dit goed aanvaardt.  De definitie uit het Burgerlijk Wetboek (artikel 894) luidt als volgt: “Een schenking onder de levenden is een akte waarbij de schenker zich dadelijk en   onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de begiftigde, die ze aanneemt.”

Wie een onroerend goed krijgt via een schenking betaalt daarvoor bij de notaris de zogenaamde schenkbelasting.

Naast ook het ereloon van de notaris en de diverse aktekosten (recht op geschriften, stedenbouwkundige uittreksels en andere vastgoedinformatie,   kadastrale uittreksels, bodemattesten, hypothecaire getuigschriften, fiscale en andere opzoekingen).

De schenkbelasting worden berekend op de verkoopwaarde van het geschonken goed.

Partijen (schenker en begiftigde) moeten deze verkoopwaarde in de akte zo goed als mogelijk opgeven.

De tarieven zijn vandaag progressief, dat betekent dat ze oplopen volgens belastingschijven. De tarieven verschillen volgens de verwantschap tussen de schenker en de begiftigde.

Ter vergelijking voor de roerende goederen: daar gelden slechts twee vlakke tarieven. Dat wil zeggen dat ze van toepassing zijn ongeacht de waarde van   de geschonken goederen: in rechte lijn, tussen echtgenoten of samenwoners geldt een tarief van 3%, in alle andere gevallen geldt een tarief van 7%.

Er bestonden voor 1 juli 2015 voor de schenkingen van onroerende goederen vier verschillende tabellen met tarieven:

– In rechte lijn en tussen partners

– Tussen broers en zussen

– Tussen, ooms, tantes, neven en nichten

– Anderen

Waarom verlaagden we vooral de schenkbelasting voor de niet-rechte lijn?

– De inkomsten buiten de rechte lijn waren veel te beperkt door te hoge tarieven (liepen op tot 80 procent voor de niet-rechte lijn). Hieruit bleek duidelijk   dat de hoge tarieven kandidaat-schenkers afschrikken, zeker buiten de rechte lijn. Dit waren geen redelijke belastingen meer. In de commissie financiën   en begroting van het Vlaams Parlement vielen dan ook woorden als “confiscatie” en “onteigening”.

– Door de lagere tarieven in de erfbelasting en de opsplitsing bij de berekening van roerend en onroerend vermogen in rechte lijn, was het dikwijls ook   voordeliger om niet vooraf te schenken maar om de goederen te laten belasten in de erfbelasting. Zo werd veel slapend onroerend patrimonium   gecreëerd. Eigenaars verkozen hun huizen te bewaren tot bij het overlijden. Schenkingen waren gewoon te duur. Ze werden fiscaal afgestraft.

– In 2014 bedroeg de opbrengst van de schenkbelasting:

* voor de rechte lijn: 102.292.934,44 euro

* tussen broers en zussen: 323.649,00 euro

* tussen ooms/tantes/neven/nichten: 1.598.414,54 euro

* tussen anderen: 1.773.065,85 euro

– Conclusie: van de in totaal geïnde schenkbelasting onroerende goederen in 2014 kwam 102 miljoen uit de rechte lijn en 3,7 miljoen uit de rest. (Er zijn   ook nog enkele kleine restcategorieën zoals schenkingen aan rechtspersonen e.d..) Dat laatste was tot nu toe dus peanuts!

– Vooral het cijfer tussen broers en zussen is bijvoorbeeld zeer frappant. De reden is ook evident. Kijk naar de tarieven.

– Tussen broers en zussen liep het snel op, tot 65 procent voor de schijf bovenop 175.000 euro. Let bijvoorbeeld ook op dat de tarieven bij schenkingen   aan anderen opliepen tot 80 procent!

– We maken even de vergelijking met roerende goederen:

* De hervorming van de schenkbelasting op roerende goederen in 2004 heeft het aantal geregistreerde schenkingen spectaculair doen toenemen.   * De invoering van de lage vlakke tarieven 3% in rechte lijn en 7% voor alle anderen is een win-win-win operatie gebleken.

– Een win voor de belastingplichtige: een financieel duwtje geven aan kinderen of kleinkinderen kan op een fiscaal vriendelijke en   rechtszekere manier. Heel wat slapend kapitaal is verschoven naar jonge mensen.

– Een win voor de economie: tussen 2004 en 2014 werd met toepassing van de flat rates ruim 36 miljard euro naar een volgende generatie   overgedragen, een welgekomen injectie van vers kapitaal in onze Vlaamse economie.

– Een win voor de Vlaamse overheid: de ontvangsten uit de schenkbelasting zijn op enkele jaren tijd verzevenvoudigd. Voor de hervorming   bedroegen de ontvangsten ongeveer 33 miljoen euro, in 2007 was dit liefst 228 miljoen euro.

– En die ontvangsten blijven toenemen, in 2014 hebben we de kaap van de 300 miljoen euro overschreden. Geld dat we kunnen besteden   aan kerntaken zoals infrastructuur, welzijn, onderwijs, onderzoek en ontwikkeling.

– Dus,

* we vereenvoudigen: minder schalen en tarieven

* we verlagen: tot maximaal 40% in plaats van 80%

* we geven een stimulans aan de bouwsector en aan de private huurmarkt

* we vergroenen

– de extra verlaging is een bijkomende stimulans op weg naar een energievriendelijke renovatie van het woningenbestand in Vlaanderen.   Die renovaties zullen de energie-efficiëntie opkrikken. Als minister van Energie schuif ik dit als prioriteit naar voor in mijn beleid. Die   bijkomende verlaging geeft ook een boost aan de bouw, de motor van onze economie.

Kan ik ook schenken met voorbehoud van vruchtgebruik ?

Er wordt in de praktijk zeer vaak geschonken met voorbehoud van vruchtgebruik. De begiftigde ontvangt in dat geval het geschonken goed slechts in blote eigendom.

De schenker blijft dan vruchtgebruiker zolang hij leeft. Hij blijft dan het genot hebben van het geschonken goed, hij kan er dus in blijven wonen, of hij kan er de huurinkomsten van opstrijken.

De blote eigenaar is weliswaar eigenaar, maar hij kan het goed in principe niet gebruiken, noch er over beschikken.

Voor de heffing van de schenkbelasting maakt dit geen verschil. Zowel bij een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik als bij een schenking van volle eigendom wordt de erfbelasting berekend op de waarde van de goederen in volle eigendom.

Voor de vermindering van de schenkbelasting na verhuring stelt er zich geen probleem. De huurovereenkomst dient immers niet noodzakelijk te zijn ondertekend door de begiftigde. Wanneer de schenker zich het vruchtgebruik heeft voorbehouden voldoet een huurovereenkomst afgesloten door de schenker eveneens aan de voorwaarden gesteld voor de teruggave.