Ruimtelijke ordening Stadsvernieuwing

Brugge werkt ruimtelijk managementplan uit

Bijna alle leegstaande overheidsgebouwen in de binnenstad kregen een nieuwe bestemming. Enkel voor het Rijksarchief wordt nog gezocht naar een passende bestemming. De meeste overheidspanden die leeg kwamen te staan in de binnenstad omwille van de verhuis naar het kamgebouw aan het station zijn verkocht aan particuliere investeerders. Ondertussen werkt de dienst urbanisatie volop aan een ruimtelijk managementplan voor het historisch stadscentrum.

Brugge telde tot voor kort in het stadscentrum 29 niet-gemeentelijke overheidsgebouwen en 48 stadspanden. Ingevolge van de herlocalisatie en de concentratie van een aantal diensten van de Vlaamse en federale overheden naar het kamgebouw aan de Sint-Michielse kant van het station, kwamen en komen een aantal van die panden leeg te staan in de binnenstad. SOS voor een Leefbaar Brugge klaagde vorig jaar deze toestand aan, omdat het niet makkelijk is om een aantal van die vaak historische gebouwen een nieuwe bestemming te geven.

Nu blijkt anno 2012 dat de toestand voor amper drie gebouwen min of meer problematisch is. “Het merendeel van deze overheidspanden is verkocht aan particuliere investeerders. Voor een aantal is al een passende herbestemming gevonden of is men projecten aan het concretiseren”, zegt de Brugse urbanisatieschepen Mercedes Van Volcem (Open VLD).

Kerk

Zo zullen appartementen ingericht worden in de Gulden Vlieslaan 36, op de plek waar tot voor kort de dienst registratie gevestigd was. Het gebouw in de Hoefijzerlaan 17, die de FOD Financiën huurde, blijft deels kantoren en wordt deels… een kerkgemeenschap ! De Katelijnestraat 7 waar ooit de registratie van de btw zat, wordt omgevormd tot flats. Het Defensiehuis op het Kraanplein 1 wordt een horecazaak en een appartement. Ook het kadaster in de Langerei 7 ruimt plaats voor een woningbouwproject.

De administratie Wegen en Verkeer op de Markt 1 wordt het Historium Brugge : een virtueel historisch museum en toeristische topattractie. In de dienst belastingen in de Rode Haanstraat komt er studentenhuisvesting. Er zijn ook aanvragen binnen om studenten te huisvesten in de gebouwen van de VDAB en Volksgezondheid in de Spanjaardstraat 15-17 en in de Werkhuisstraat 9, waar de dienst RHOM (de administratie voor ruimtelijke ordening) gevestigd was.

Kazerne

De ‘probleemgevallen’ zijn de volgende. Het Rijksarchief in de Academiestraat 18 heeft nog geen nieuwe bestemming, maar komt pas vrij eens het nieuwe Rijksarchief in de Predikherenrei afgewerkt is. De stelplaats van het ministerie in de Boninvest 1 blijft waarschijnlijk opslagruimte. Over de verhuis van de Regie der Gebouwen in de Oude Gentweg 75 A heerst nog onduidelijkheid. Gaat die dienst ook naar het station ? En wat gebeurt er met die gebouwen?

Wat de kazerne in de Peterseliestraat 19 betreft, plant de stad Brugge 60 à 90 woongelegenheden – een project inzake betaalbaar wonen. Het stadsbestuur heeft aan het studiebureau SUM de opdracht gegeven om plannen uit te tekenen. “In de hoek van de site is ruimte voor kinderopvang voorzien, zodat Pietje Pek op die site kan blijven. Er wordt gedacht aan een glazen constructie in de kazerne om zo meer ruimte te creëren. Achteraan is er ofwel palend aan de kazerne ofwel los staand een extra pand voorzien”, aldus Mercedes Van Volcem.

Inventarisatie

SUM kreeg trouwens ook de opdracht van de stad Brugge om een ruimtelijk managementplan voor de Brugse binnenstad uit te tekenen. “Dat moet op termijn vastleggen welke functies waar in de binnenstad mogelijk zijn. Het is niet de bedoeling om voor elk van de negen stadswijken een apart ruimtelijk uitvoeringsplan op te stellen. Maar wel om beperkende bepalingen op te leggen bijvoorbeeld langs de vesten en de reitjes, rekening houdend met het Unesco werelderfgoed. Minister Bourgeois kan of wil niet de hele binnenstad als monument klasseren, maar het moet mogelijk zijn om bepaalde deelgebieden stadslandschappelijk beter te beschermen. En dan weer in andere delen van de binnenstad volop de troef van het wonen, werken of winkelen uit te spelen”, zegt de Brugse urbanisatieschepen.

Als eerste fase van deze studie heeft SUM al de verschillende activiteiten en functies in de Brugse binnenstad geïnventariseerd en een vergelijking gemaakt met de gegevens uit het Brugs Structuurplan van 1972. Dat levert een aantal verrassende resultaten op.

Wonen

Wat opvalt is een duidelijke toename van wonen in de binnenstad met ongeveer 12 % in de periode 1987-2011. Daar tegenover staat een daling van het aantal vrije beroepen en handelsactiviteiten. Het aantal notarissen, architecten en dokters verminderde met de helft ! Enkel de advocaten en kinesisten hielden stand. Zoals verwacht daalden ook het aantal ambachten en nijverheden, terwijl de eet- en drinkgelegenheden en de onderwijsinstellingen stabiel bleven de afgelopen vijftien jaren. Opmerkelijk is ook de afname van de leegstand in Brugge. “In 1992 stonden nog 883 panden leeg, anno 2011 is dit nog maar 318 panden. Om rotatie te hebben moet je een beetje leegstand hebben”, aldus Mercedes Van Volcem.

De grootste activiteit in de binnenstad is wonen met 6.714 van de 10.000 panden. Daar tegenover staan 171 eetgelegenheden en 203 cafés. Opvallende verschuiving is de stijging van het aantal logies van 75 naar 248 sedert 1993 ondanks de hotelstop. “Dat zijn niet alleen hotels, maar ook b&b’s en vakantiewoningen”, stelt Mercedes Van Volcem. In diezelfde periode is het aantal handelsactiviteiten afgenomen van 1203 naar 935. Het meest schrijnend is de halvering van het aantal bakkers en de drastische afkalving van het aantal beenhouwers. In 1993 waren er nog 42 bakkers in de binnenstad, nu amper nog 21. Het aantalslagerijen daalde van 35 naar 12. En de viswinkels zijn verminderd van 7 naar 2.

Ook het aantal kantwinkels kromp vreemd genoeg van 60 naar 27. Daar tegenover staat de groei van het aantal pralinewinkels (van 28 naar 42) en van souvenirwinkels (van 22 naar 33). En het aantal banken in de binnenstad verminderde met bijna 70 %. In 1993 telde Brugge 18 bloemenwinkels, nu nog slechts 3. Het aantal opticiens daalde met 50 % : van 20 naar 10 ! Positief is een toename van het aantal kunstgalerijen van 9 naar 28. Het aantal interim kantoren steeg van 7 naar 17. tot slot daalde het aantal voedingszaken met bijna 50 % en steeg het aantal snackgelegenheden met 67 %.  Mercedes Van Volcem wijst tevens op het openen van een aantal superettes die de kleine voedingswinkels vervangen.

Per kwartier

SUM maakte ook een analyse per stadskwartier, met het oog op het beperken van bepaalde activiteiten per deelgebied. “Steenstraat en Burgkwartier worden gekenmerkt door een grote inname van tertiaire functies. De overige stadskwartieren hebben minimaal een 70 % in name met woonfuncties. De grootste woonfunctie vinden wij op Sint-Gillis, Seminariekwartier en Magdalena. De afgelopen drie decennia was er een groei inzake wonen in de oostelijke kwartieren van Brugge, een afname in de westelijke kwartieren”, aldus Van Volcem.

De horecafunctie en de handelsactiviteiten zijn het grootst in het Steenstraatkwartier, met respectievelijk 189 horecazaken en 369 winkels. “De horecafunctie is in alle kwartieren gestegen, de handelsactiviteiten overal gedaald – vooral sedert 2002 – behalve in het Onze-Lieve-Vrouwekwartier. De eerstkomende maanden wil het stadsbestuur die gegevens evalueren, om zo per stadswijk reglementen op te stellen. “Waarom bijvoorbeeld in de zijstraten van de Steenstraat geen extra winkelassen maken? Of langs het water strenger reglementeren om het Brugs erfgoed beter te beschermen ?”, oppert Mercedes Van Volcem.

Bron: Brugs Handelsblad