Werken loont Statbel publiceerde op 19 april haar nieuwste cijfers over de werkzaamheidsgraad in ons land. Conclusie? Bijna zes op tien mensen met herkomst buiten de Europese Unie in ons land zijn aan het werk. Nooit eerder lag dat cijfer zo hoog.
Werken loont in ons land. Dat is voor steeds meer mensen duidelijk. Het aandeel van werkenden met een migratieachtergrond buiten de EU in ons land neemt een vlucht.
De werkzaamheidsgraad onder mensen met een niet-Europese achtergrond in België is de afgelopen jaren sneller gestegen dan bij andere bevolkingsgroepen. In 2023 was 57,4% van de mensen tussen 20 en 64 jaar met niet-Europese wortels aan het werk, een recordhoogte. Dit is een stijging van 8,2 procentpunten sinds 2013. Ondanks deze vooruitgang blijft er een aanzienlijke kloof bestaan met de algemene werkgelegenheidsgraad van meer dan 72% en 76,5% voor mensen met Belgische ouders.
Regionale verschillen zijn ook merkbaar, met Vlaanderen die een hogere werkzaamheidsgraad heeft dan Brussel en Wallonië. Mensen met wortels buiten de EU hebben een lagere werkzaamheidsgraad in Wallonië (50,6%) vergeleken met Brussel (meer dan 55%) en Vlaanderen (bijna 63%).
De afname van etnische discriminatie en een succesvoller activeringsbeleid, samen met een hoger opleidingsniveau, worden ook als verklaringen genoemd. Hiermee drukken we als liberalen onze stempel en zorgen we voor een rechtvaardiger beleid en helpen we meer mensen vooruit te gaan in het leven. Werken loont.
Lees het artikel in De Tijd hier.
Deze ochtend gaf de Nationale Bank van België haar analyse over de evolutie van de woningprijzen in ons land. Ze hadden het onder andere over betaalbaarheid, rente, aanbod, inkomen,…
De gemiddelde huurprijzen en de prijzen voor het kopen van een woning zijn de jongste jaren aanzienlijk gestegen. Leden van de Nationale Bank van België kwamen daarom hun analyse toelichten tijdens een hoorzitting van de commissie Wonen in het Vlaams Parlement. “Minder regulering, meer verdichting en vooral EEN GROTER AANBOD”, klonk het.
Analyse van de marktsituatie
Sinds 1973 groeiden de woningprijzen in België en Vlaanderen vrijwel constant, in tegenstelling tot veel andere landen waar prijsdalingen worden waargenomen. Deze stijgende trend wordt ook verwacht door de bevolking.
Hoewel er een afname is in de vastgoedmarkt, is deze niet zo sterk als verwacht. Met name jongeren blijven actief op de markt, zij het met een daling in absolute cijfers, maar niet in relatieve cijfers.
België heeft een hoger eigenaarschap van woningen vergeleken met het Eurogebied.
Betaalbaarheid
De betaalbaarheid van woningen is een punt van zorg geworden door de enorme stijging van de prijzen in de afgelopen jaren.
Steeds vaker kiezen startende kopers voor een hypothecaire rente met langere looptijden, wat resulteert in hogere totale rentelasten.
We zien dat het gemiddeld is het maandelijks gezinsinkomen echter ook is gestegen, gemiddeld naar 5.200 euro per maand. Desondanks is de maandelijkse aflossingslast nu een hoog percentage van het maandelijks gezinsinkomen, vooral bij langere looptijden.
Ook de eigen inbreng van kopers, wat is gestegen van 40.000 euro in 2016 naar 65.000 euro in 2023. Deze stijging wordt ondersteund door een toenemend financieel vermogen, dat minder ongelijk verdeeld is ten opzichte van het Eurogebied.
Voorstellen en conclusie met betrekking tot evolutie woningprijzen
Om de woningmarkt te verbeteren, stelden de sprekers voor om minder te reguleren, meer te verdichten van stedelijke gebieden en mogelijk meer overheidsinitiatieven voor sociale woningbouw te bekomen. Een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst is de decarbonisatie van woningen. Er is een ambitieus plan om 5 miljoen woningen tegen 2050 energetisch te renoveren, wat een impact zal hebben op de vraagprijzen. Een focus op de decarbonisatie van verwarming is van cruciaal belang, maar men moet ook rekening houden met andere aspecten van duurzaamheid. Er zijn echter uitdagingen, zoals een gebrek aan werkkrachten in de bouwsector en de haalbaarheid van de financiële investeringen voor dergelijke renovaties.
Weinig mensen denken graag aan de voorbereiding van hun erfenis. Er zijn nu eenmaal leukere dingen in het leven. Toch is het nuttig om stil te staan bij de overdracht van vermogen. Na het overlijden betalen erfgenamen een erfbelasting op hun deel van de nalatenschap. Mensen kunnen echter ook kiezen om tijdens hun leven al een deel van hun vermogen weg te schenken. Men kiest er dan voor om die schenking al dan niet te registreren. Dat hangt onder meer af van de vraag of de schenkingen roerend of onroerend van aard zijn.
Met een goede successieplanning zoekt men fiscaal de meest voordelige weg om vermogen na te laten binnen het wettelijk stelsel. Het verschil tussen erfbelastingen en schenkingsrechten kan daarover inzicht verschaffen.
Ik stelde daarom een vraag hierover aan minister Diependaele. Opvallend: het aantal niet geregistreerde schenkingen zit in de lift. Neem zeker eens een kijkje naar mijn vraag en het antwoord van de minister hieronder:
Wat eerst een Voorstel van Decreet was vond geen steun bij coalitiepartners CD&V en N-VA. Daarom dient Mercedes Van Volcem (Open Vld) nu een conceptnota in om de discussie te openen over het afschaffen van de taks op verdriet. Vlaams Parlementslid Mercedes Van Volcem is duidelijk bij het indienen van haar conceptnota rond erfbelasting. De erfbelasting tussen partners moet afgeschaft worden: “Wanneer je net geconfronteerd wordt met het verlies van je partner, is het laatste wat je nodig hebt een onrechtvaardige belasting op vermogen dat reeds belast is, begint Van Volcem. “Ik blijf het waanzinnig vinden dat je na het jarenlang opbouwen van een leven, van een spaarpotje, dat je hierop belast wordt. Je erft niet, dat kapitaal is al van jou.”
Binnen de 4 maanden na het overlijden van jouw partner dient de aangifte van nalatenschap ingediend te worden. “Terwijl het proces van rouwen nog volop plaatsvindt, volgt met de erfbelasting ook nog eens een financiële kaakslag. Niet alleen is dit een taks op verdriet. Ze is dan ook nog eens onrechtvaardig,” vertelt Mercedes Van Volcem.
Vandaag bouwen echtgenoten en partners samen een vermogen op. Op dit vermogen betalen zij tijdens hun leven al belastingen. Bij het overlijden van een echtgenoot of partner wordt datzelfde vermogen nog maar eens belast. Als niet veel later ook de tweede partner komt te overlijden, moet die erfbelasting nog maar eens betaald worden. “Het voelt niet alleen oneerlijk. Dat is het ook”.
“De belastingdruk in ons land behoort al tot de hoogste ter wereld. Het afschaffen van de erfbelasting tussen echtgenoten en partners kan daarom een eerste stap zijn om die belastingdruk te verlichten. In 13 andere Europese landen betaalt men zelfs géén erfrecht. Ik diende daarom een conceptnota in om het debat hierover opnieuw te openen”, klinkt het bij Van Volcem.
Belastingschijven sinds 1997 niet meer geïndexeerd
“Bovendien zijn de belastingschijven sinds 1997 nooit aangepast aan de inflatie. De koopkracht van de mensen neemt af en de gewesten worden slapend rijk,” ligt Van Volcem toe.
Mochten de belastingschijven van de erfbelasting echter op dezelfde manier zijn geïndexeerd als de belastingschijven van de personenbelasting, dan zou een erfgenaam eind 2023 op een erfenis van een partner 3% belasting moeten betalen op de eerste schijf van 92.145 euro, 9% op de tweede schijf tussen 92.145 euro en 460.725 euro en 27% op de derde schijf boven 460.725 euro.
Impact op burgers, maar ook op begroting
Het afschaffen van de maatregel zou een budgettaire impact hebben van zo’n 170 miljoen euro op de inkomsten van de Vlaamse Regering. De daling aan inkomsten wordt echter deels opgevangen door de uitfasering van de woonbonus. Het stopzetten van de Geïntegreerde Woonbonus eind 2019 beëindigde de instroom van belastingplichtigen waardoor een uitdoofscenario is ingezet.
Deze conceptnota is niet alleen een stap naar rechtvaardigheid maar ook naar financiële verlichting voor echtgenoten en partners. “We moeten erkennen dat partners tijdens hun leven al geconfronteerd worden met belastingen op gezamenlijk opgebouwd vermogen. Het is hoog tijd om hen bij overlijden te ontlasten”, sluit Van Volcem nog af.
Vlaanderen kampt met een stevig tekort aan sociale woningen. Vandaag staan er volgens de meest recente cijfers 176.026 gezinnen en alleenstaanden op de wachtlijst, een daling met 3,5 % ten opzichte van 2021.
De mogelijke oplossingen situeren zich op meerdere domeinen : uiteraard kan men aanbod verhogen door extra woningen te bouwen. Dat gebeurt inderdaad ook met bvb. in 2020 een netto aangroei van 1932 sociale woningen. We hebben het systeem van geconventioneerde huur ingevoerd en dat is veelbelovend, maar het zal tegelijk ook nog wel wat sleutelwerk vergen.
In deze vraag wil ik me vooral focussen op de leegstand. In De Ochtend op Radio 1 verklaarde U dat de helft van de 15.000 leegstaande woningen kortdurige leegstand betrof, namelijk tussen twee verhuringen door. De andere helft, 8.000 leegstaande woningen, wordt gecatalogeerd als structurele leegstand en wordt door de publieke opinie en kandidaat-huurders zeer kritisch bekeken.
“Het moet mij van het hart, meneer de minister, dat ik een volledig ander woonbeleid zou gevoerd hebben. Uw resultaten zijn een lange wachtlijst van 180.000 wachtenden, 15.000 leegstaande sociale woningen en dat er de afgelopen 2 jaar slechts een beperkt aantal renovaties zijn doorgevoerd. Dat is wanbeleid. Ik vind dit absoluut niet kunnen.”
Betaalbaar wonen komt hoe langer hoe meer onder druk. Tegen 2035 moeten we voor 500.000 nieuwe woningen zorgen. Betaalbaar wonen komt hoe langer hoe meer onder druk. Met dit woonplan stellen we in 10 punten voor hoe we dit zullen omkeren.
De Vlaming heeft een baksteen in de maag. Een eigen woning is en blijft een droom van velen. Deze ambitie staat echter onder druk. Vooral jongeren zonder hulp van thuis en alleenstaanden ondervinden dit. Het wordt steeds moeilijker voor hen om zonder financiële hulp een eigen plek te verwerven. Tegelijkertijd ervaren woningeigenaren een groeiende last van regelgeving met stijgende (renovatie)kosten tot gevolg.
Voor liberalen is eigendom cruciaal voor persoonlijke vooruitgang. Een eigen woning biedt bescherming in mindere tijden en de mogelijkheid om vermogen op te bouwen. Het huren van een kwalitatieve woning is eveneens belangrijk voor wie actief deelneemt aan het arbeidsproces.
Onze doelen met dit woonplan zijn helder:
- Iedereen die werkt, inclusief jongeren en alleenstaanden, moet een betaalbare woning kunnen verwerven.
- Verbetering van de energie-efficiëntie van woningen om hoge energiekosten te vermijden.
- Vrijheid voor mensen om te kiezen waar en met wie ze wonen.
Om deze doelen te bereiken, stellen we een concreet woonplan voor. Allereerst is het essentieel om het woningaanbod te vergroten. Tegen 2035 moeten er jaarlijks ongeveer 50.000 nieuwe woningen worden gebouwd om aan de behoeften te voldoen.
We streven naar toegankelijkheid op de koop- en huurmarkt voor mensen met diverse financiële achtergronden. Ondersteuning bij renovaties en verbeteringen in energie-efficiëntie is een belangrijk aspect, niet alleen voor individuele financiën maar ook voor milieudoelstellingen.
Daarnaast willen we nieuwe woonvormen mogelijk maken door deregulering. Of het nu gaat om samenwonen, woningdelen met familie, vrienden, gepensioneerden of anderen – we willen flexibiliteit bieden. Dit alles moet gepaard gaan met versterking van stads- en dorpskernen zonder verlies van hun karakter, en het behoud van open ruimtes.
In dit nieuwe hoofdstuk van wonen in Vlaanderen streven we naar een evenwichtige en inclusieve benadering, waarbij dromen niet alleen worden gekoesterd maar ook gerealiseerd, en waar de toekomst wordt gebouwd met een solide fundering van woningen voor iedereen.
In een poging om mensen te ondersteunen die voor het eerst een woning willen kopen, keurde de Vlaamse Regering een Visienota ‘Waarborg Hypothecair krediet’ goed.
Het jaar 2023 bracht uitdagingen voor zowel zij die een eerste woning wilden kopen als de bouwsector in Vlaanderen. Een aanzienlijke daling van het aantal bouwvergunningen en hypotheekverstrekkingen zette de toon voor een moeilijke periode. Banken merkten ook op dat het aantal toegestane hypothecaire kredieten fors was gedaald, vooral als gevolg van een stijgende hypotheekrente.
Om deze trend te keren, wordt daarbij voorgesteld om vanuit Vlaanderen een waarborg te verstrekken op het stuk van de lening boven 90% van de woning. En dit specifiek gericht op first-time buyers.
Inhoudelijke Modaliteiten
- De waarborg geldt voor het deel van de lening boven 90% van de woningwaarde.
- De waarborg komt op de tweede plaats en wordt alleen aangesproken als er wanbetaling optreedt.
- De maatregel is gericht op eerste kopers, met een maximale aankoopwaarde van €434.830.
- De waarborgperiode is beperkt tot de eerste vijf jaar van de lening, met een eenmalige premie van 0,10% op de lening. Dit zal ervoor zorgen dat first time buyers met minder eigen inbreng ook vlotter bij een bank hypothecair krediet kunnen afsluiten
Het doel van de maatregel
De maatregel beoogt banken aan te moedigen om de bestaande mogelijkheid om leningen van meer dan 90% toe te kennen. Bij de productie van nieuwe hypothecaire leningen hebben banken namelijk een tolerantiemarge van 35% om leningen van 90% of meer toe te kennen aan startende kopers (maximum 5% hiervan mag meer dan 100% LTV bedragen). In 2023 bedroeg dit aandeel slechts 22%. Banken moeten dus aangespoord worden om meer leningen met een “hoge” loan to value aan startende kopers toe te kennen.
Om de banken hiertoe aan te sporen wordt voorgesteld om vanuit Vlaanderen een waarborg te verstrekken op het stuk van de lening boven 90% van de waarde van de woning, in het geval van first time buyers. Deze borgstelling komt in tweede rang en heeft tot doel om banken aan te sporen om in een groter aantal gevallen aan kandidaat-ontleners met voldoende terugbetalingscapaciteit maar die over onvoldoende eigen middelen beschikken een lening met een loan to value hoger dan 90% toe te kennen. Het waarborgmechanisme zal eveneens voor de Erkende Kredietmaatschappijen opengesteld worden.
Inschatting budgettaire impact
Bij een volledige invulling van de kloof tussen de 22% reeds verstrekte kredieten en de beoogde 35% er een jaarlijkse machtiging nodig is van omstreeks 92 miljoen euro.
Lees hieronder de volledige Visienota: Waarborg hypothecair krediet:
De Vlaamse Regering introduceert de Vlaamse Woonwaarborg om jonge huizenkopers te ondersteunen.
De overheid staat garant voor 10 procent van het geleende bedrag, met als doel banken aan te moedigen hogere leningen te verstrekken, mogelijk tot de volledige waarde van de woning. De maatregel is bedoeld om jonge Vlamingen te helpen bij het overwinnen van de uitdaging van de vaak vereiste 20 procent eigen inbreng.
De woonwaarborg, die op 1 januari 2025 van kracht zal zijn, geldt alleen voor aankoop van de eerste woning, nieuwe leningen en heeft een limiet van 434.830 euro voor de aankoopwaarde van de woning. Banken betalen een premie van 0,1 procent van het uitgeleende bedrag aan Vlaanderen in ruil voor de waarborg. Deze maatregel ziet men als cruciaal om de woningbouwsector nieuw leven in te blazen te midden van een afname van hypothecaire leningen en vergunningsaanvragen voor nieuwbouw. Embuild, de sectororganisatie van de bouw, verwelkomt de maatregel als een stimulans voor energie-efficiënte woningbouw.
Lees het volledige artikel hier.
Deze morgen vertrok ik naar Nederland voor een werkbezoek over de grens. De leden van de commissie Wonen in het Vlaams Parlement, nemen een kijkje bij onze buren en wisselen inzichten en ervaringen uit met onze Nederlandse collega’s. Het werkbezoek duurt tot en met vrijdagavond. We zullen ingaan op enkele cruciale kwesties inzake het woonbeleid, onroerend erfgoed en monumentenzorg.
Op de planning staat een bezoek aan het gemeentebestuur Maastricht, bezoek aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, de provincie Zuid-Holland en het gemeentebestuur Den Haag. Ook zullen we vergaderen met de Rijksdienst Monumentenzorg en het provinciebestuur Zuid-Holland en het gemeentebestuur Den Haag bezoeken.
Woonbeleid en Volkshuisvesting doorheen het werkbezoek
Een van de hoofdthema’s van dit werkbezoek is het Nederlandse woonbeleid en de volkshuisvesting. We zullen discussiëren over verschillende aspecten van dit beleid, variërend van betaalbaar wonen tot sociale huisvesting en studentenhuisvesting. Hier zijn enkele van de vragen en onderwerpen die aan bod zullen komen:
- Betaalbaar wonen: We willen een dieper inzicht krijgen in de betaalbaarheid van woningen in Nederland met inbegrip van koop- en huurprijzen, hypotheekrenteaftrek en huurregulering. Ook zullen we bespreken welke voorwaarden gelden voor huurtoelagen binnen de private huurmarkt en hoeveel mensen daarvan profiteren.
- Sociale huisvesting: Het aanbod van sociale woningen en de stimulansen om dit aanbod te vergroten. Ook de voorwaarden voor toegang tot dit systeem, zullen aan bod komen.
- Opkoopbescherming: We zijn geïnteresseerd in de effecten van maatregelen zoals opkoopbescherming op de betaalbaarheid van koopwoningen en de beperking van beleggers die woningen kopen om te verhuren.
- Energetische renovatie: Nederland heeft ambitieuze doelstellingen voor klimaatneutraliteit in 2050. We willen begrijpen hoe de overheid omgaat met energetische renovaties en welke incentives zij ter beschikking stelt om deze doelstellingen te behalen.
- Huisvestingsbeleid voor diverse doelgroepen: Naast sociale huisvesting en studentenhuisvesting, willen we weten hoe Nederland omgaat met de huisvesting van bijvoorbeeld vluchtelingen en asielzoekers.
- Regulering van toeristische verhuring: Airbnb en soortgelijke platforms hebben de verhuurmarkt veranderd. We zullen bespreken hoe Nederland deze verhuring reguleert.
We zullen ook cijfers bekijken. De gemiddelde koop- en huurprijzen en het percentage sociale huurwoningen en private huurwoningen zullen aan bod komen. Ik ben ook benieuwd naar de verdeling tussen particuliere verhuurders en investeringsgroepen.
Onroerend Erfgoed en Monumentenzorg
Naast woonbeleid, zal ons werkbezoek zich ook richten op onroerend erfgoed en monumentenzorg. We zijn benieuwd naar hoe Nederland bepaalt welk erfgoed behouden blijft voor toekomstige generaties. Daarnaast wil ik graag weten of er een classificatiesysteem wordt gebruikt voor overheidssteun.
We zullen specifiek spreken over herbestemming van kerkgebouwen en andere monumenten, en de uitdagingen rond renovaties en toegankelijkheid.
Dit werkbezoek biedt ons de kans om te leren van onze Nederlandse collega’s en ideeën uit te wisselen over deze belangrijke onderwerpen. Ik kijk ernaar uit om te leren hoe deze inzichten kunnen bijdragen aan het beleid en de besluitvorming in Vlaanderen.