Het Brugse stadsbestuur pakt uit met een ambitieus plan voor de retail & horeca om Brugge de komende jaren nog duidelijker op de kaart te zetten als vernieuwende en verrassende shoppingstad. “We streven naar een levendige winkelkern, beperkte leegstand, een sterk imago als verrassende en vernieuwende shoppingstad en een doorgedreven service voor handelaars”, zegt schepen Mercedes Van Volcem (Open Vld Plus).

Stad Brugge stelde op 1 december 2019 Ilse Snick aan als centrummanager. Haar opdracht was om tegen september een actieplan op te maken voor de handel en horeca. Door de coronacrisis wordt het plan, dat losstaat van corona, nu versneld en versterkt uitgerold.

“Een bloeiende detailhandelssector is van wezenlijk belang voor de blijvende vitaliteit van het Brugse stadscentrum. Dat is de voorbije maanden eens te meer duidelijk geworden. Retail en horeca zijn bovendien een belangrijke bron van werkgelegenheid en economische bedrijvigheid. We willen hier dan ook volop op inzetten”, verduidelijkt burgemeester Dirk De fauw.

De retail staat echter onder druk. De toenemende impact van online shoppen, de verschraling van het aanbod en de stijgende leegstand zijn slechts enkele factoren die een nefaste invloed hebben op het winkelaanbod. De retailers concurreren nu met de wereld via een scala aan online platforms. “Om ervoor te zorgen dat de handelszaken in onze winkelkern verder levensvatbaar blijven én kunnen bloeien, moeten we het juiste publiek naar onze winkelstraten trekken. We willen de Brugge shoppingervaring verbeteren en een winkelkern creëren waar mensen hun tijd willen besteden, een place to be en niet louter een place to buy”, zegt schepen Mercedes Van Volcem. Voor de uitvoering van het actieplan is een vlotte samenwerking nodig met andere beleidsdomeinen zoals ruimtelijke ordening, openbaar domein, citymarketing en toerisme.

Afbakening kernwinkelgebied en verschraling tegengaan

Het stadsbestuur stelde de voorbije jaren een geleidelijke daling van zowel het aantal handelspanden als de winkelvloeroppervlakte (WVO) vast. Dat is de ruimte van een handelszaak die overdekt, zichtbaar en toegankelijk is voor de consument. Deze daling is niet noodzakelijk een negatieve trend. “Door duidelijk de kern af te bakenen en voorop te stellen welke straten we als kernwinkelgebied aanzien, kan een verdichting van de winkelconcentratie optreden. In de loop der jaren ondergaan centrumstraten significante wijzigingen, waardoor delen van de stad die voorheen als winkelstraat werden aanzien, dit niet noodzakelijk moeten blijven”, stelt schepen van Ruimtelijke Ordening Franky Demon. Een van de prioriteiten uit dit actieplan is om ons volledig te richten op het centrum van Brugge, de duidelijke afbakening van een kernwinkelgebied, zodat we dit aantrekkelijk en weerbaar kunnen maken tegen de invloeden van online verkoop en andere uitdagingen van de 21ste eeuw. Ook om de verschraling van het aanbod tegen te gaan, zal er vanuit ruimtelijke ordening worden onderzocht welke middelen hiertoe kunnen worden ingezet. Voorts wil de Stad ook dat vernieuwende winkelconcepten, die vaak een mix van functies bevatten, zich vlot in Brugge kunnen vestigen.

Actief aanpakken van de leegstand

Voor het twaalfde jaar op rij is de leegstand van het aantal handelspanden in België gestegen. Dit jaar is voor heel België een historisch hoog niveau bereikt van 11,2%. Begin vorig jaar bedroeg de leegstand nog 10,3%. De stijging van 0,9 procentpunten in 2019 is de sterkste stijging sinds Locatus de leegstand in België bijhoudt.

“Ook in Brugge stellen we een stijging van de leegstand vast, al blijft de leegstandsgraad in Brugge eind 2019 met 6,8% nog ver onder het Belgische gemiddelde. Er werden eind 2019 214 leegstaande panden geteld, voor het volledige Brugse grondgebied, en dit op een totaal van 3.169 winkelpanden. Deze cijfers staan nog los van corona. Toch toont deze stijging aan dat we nu moeten ingrijpen”, vervolgt schepen Mercedes Van Volcem. Er zullen voortaan maandelijkse leegstandstellingen gebeuren, panden worden actief in de markt gezet naar nieuwe spelers middels een portfolio en business days en ook een verhoging van de leegstandstaks wordt vooropgesteld.

Vier pijlers van centrummanagement

Naast het actief aanpakken van de leegstand, vormen ook beleving, marketing en het verder opbouwen van een sterke retailcommunity de pijlers van sterk centrummanagement. We gaan de verschillende handelsgebuurtekringen in het centrum verenigen in één sterke overkoepelende organisatie. Hierin zijn volgende stakeholders vertegenwoordigd:

• een vertegenwoordiging van de bestaande handelsgebuurtekringen actief binnen het kernwinkelgebied BHC + Smedenstraat + Katelijnestraat/Walplein + Hoogstraat/Langestraat + Ezelstraat + Pluzand

• een vertegenwoordiging van de belangenorganisatie Unizo

• een vertegenwoordiging van HoReCa Brugge

• een vertegenwoordiging van vzw Hotels Brugge

• vertegenwoordiging van de eigenaars van handelspanden

• een vertegenwoordiger centrummanager namens Stad Brugge

• een vertegenwoordiger Toerisme Brugge

Deze doorgedreven samenwerking biedt aanzienlijke voordelen: eenheid, grotere slagkracht, sterk merk Brugge, overkoepelende activiteiten, één aanspreekpunt, professionalisering van de werking, efficiënter inzetten van middelen, nieuwe events, doorgedreven marketing en een retail- en horecabeleid gedragen door de handelaars.

“We willen de komende jaren ook sterk inzetten op marketing en beleving met eigen shoppingevents, opvallende promocampagnes, een shoppingmagazine, aanwezigheid op social media, … “, zegt schepen Mercedes Van Volcem. De winkelpromotie verliep tot dusver eerder ad-hoc. Doordat Toerisme Brugge zich in het verleden uitsluitend richtte op de internationale bezoekers en de dienst citymarketing van de Stad vooral de Bruggelingen als doelgroep heeft, liggen hier nieuwe mogelijkheden. “In Toerisme Brugge zal een willige partner worden gevonden in de uitvoering van dit plan, in het bijzonder op de punten met een link naar toerisme en de strategische visienota toerisme 2019-2024”, voegt schepen van toerisme Philip Pierins hier aan toe.

“Centrummanagement wil zich met het shoppinggebeuren richten tot de eigen inwoners en de ca. 300.000 inwoners uit de omliggende steden en gemeenten. De stad heeft een merk en identiteit nodig om zichzelf te verkopen als vernieuwende shoppingstad. We willen werken naar een sterke positionering en die consequent en consistent doortrekken in alle communicatie via website, social media en alle gerelateerde berichten. Eén sterk merk sluit niet uit dat ook de straten hun eigenheid kunnen behouden. De Steenstraat heeft een heel ander profiel dan de Langestraat. Deze complimentariteit, deze eigenheid van de straten moeten we uitspelen”, vindt schepen Pablo Annys.

Kwaliteit staat voorop

Een rode draad doorheen het centrummanagement van een stad is: beheer je winkelkerngebied als een indoor shoppingcentrum, met dezelfde voorzieningen en dezelfde kwalitatieve omgeving.

Dan hebben we het onder meer over volgende factoren:

• netheid

• vuilbakken

• groen

• publieke toiletten

• shoppingcomfort

“Het historische centrum van Brugge heeft al een heel hoge kwalitatieve uitstraling naar de bezoekers toe. Brugge heeft een reputatie als propere en veilige stad. Meer groen in de winkelstraten is zeker een meerwaarde. We bekijken ook de mogelijkheid van lockers. Het Zilverpand is hier alvast een optie als mogelijke locatie”, zegt schepen van Openbaar Domein Mercedes Van Volcem.

Het centrummanagement wordt ook betrokken bij de heraanleg van pleinen en straten. Waarbij rekening kan worden gehouden met de insteek en de belangen vanuit de handelszaken. Ook wordt er door het centrummanagement duidelijk en correct gecommuniceerd over alle werkzaamheden die in het kernwinkelgebied plaatsvinden.

Dertig actiepunten

Het actieplan Retail & Horeca bevat een totale handelsvisie voor het centrum. Deze werd vertaald in dertig concrete actiepunten die de komende jaren verder zullen worden uitgevoerd. Het spreekt voor zich dat dit teamwerk is waarvoor verschillende stadsdiensten de handen in elkaar slaan.

Om echt succesvol te zijn, moet het detailhandelsbeleid vertaald worden in concrete acties die vorm geven aan onze lokale strategie. Dit moet gebeuren ongeacht of de initiatieven top-down of bottom-up zijn.

Deze actiepunten stellen wij voorop:

1.     Eén sterke organisatie

2.     Afbakenen kernwinkelgebied

3.     Eén aanspreekpunt

4.     Database winkels

5.     Tellingen leegstand

6.     Passantentellingen

7.     Tevredenheidsenquêtes shoppers

8.     Bevraging handelaars

9.     Implementatie nieuw dienstsysteem

10.    Herschrijven van de geldende reglementering

11.    Verdere digitalisering en vereenvoudiging van de aanvragen

12.    Opleidingen en workshops voor handelaars

13.    Organisatie eigen shoppingevents

14.    Aansluiten met shopping bij bestaande events

15.    Koopzondagen revitaliseren

16.    Vernieuwen van de kerstverlichting in de winkelstraten

17.    Organisatie Brugge Awards

18.    Facebook, Instagram en website Shopping Brugge

19.    Marketingcampagnes meermaals per jaar

20.    Shoppingmagazine

21.    Persconferenties

22.    Cadeaubon

23.    The Box: uitbreiding

24.    Actieve invulling leegstand

25.    Leegstandstaks herwerken

26.    Organisatie Business Day en opmaak portfolio voor potentiële investeerders

27.    Buurtwinkels revitaliseren (deelgemeenten)

28.    Smart parkeren

29.    Aanpassen RUP in functie van branchering en percentages

30.    Aanpassen reglementering in functie van blurred concepts